Áp lực nhằm tẩy chay Florida đang gia tăng, trong đó có cả những tài xế xe tải gốc Latinh tuyên bố sẽ ngừng giao hàng trên toàn tiểu bang và kêu gọi lao động nhập cư đình công vào ngày 1 tháng Sáu tới đây. Nhiều công ty kinh doanh cũng cam kết đóng cửa trong ngày để phản đối cuộc càn quét của Thống đốc Ron DeSantis khi tiểu bang sẽ áp dụng luật nhập cư mới này.
Trong nhiều năm, Ron DeSantis, một gương mặt được xem là ứng cử viên tổng thống đầy kỳ vọng của Đảng Cộng hòa, đã không ngừng chỉ trích các chính sách nhập cư của Hoa Kỳ và những người xin tỵ nạn mới đến Mỹ. Dự luật Thượng viện 1718 (Senate Bill 1718, SB 1718), có hiệu lực vào ngày 1/7 này, sẽ được trình ra để được xem xét những sự thay đổi gây tranh cãi mà DeSantis nói rằng ông
"muốn thấy Quốc hội thông qua".
Trong những điều khoản của Dự luật, có những hạn chế về nhiều phúc lợi xã hội dành cho người nhập cư không có giấy tờ; phân bổ thêm hàng triệu đôla tiền thuế để mở rộng chương trình tái định cư cho người di cư; vô hiệu hóa giấy phép lái xe do các tiểu bang khác cấp cho những người không có giấy tờ và yêu cầu các bệnh viện nhận bảo hiểm Medicaid đòi bệnh nhân phải chứng minh rõ tình trạng di trú.
Những biện pháp đáng lo ngại nhất, đối với các công ty kinh doanh cũng như thành phần nhập cư không có giấy tờ, là các hình phạt đối với những người vi phạm các quy định mới về việc làm. Những người ủng hộ nói rằng luật mới sẽ giúp trục xuất dòng người nhập cư gần đây, ngăn chặn làn sóng nhập lậu trong tương lai và giúp mang lại nhiều cơ hội việc làm hơn cho người dân địa phương cũng như trong nước Mỹ một cách hợp pháp. Trong khi đó, những người chỉ trích nói rằng
"luật Ron DeSantis" này sẽ khiến cho tiểu bang mất hàng tỷ đôla doanh thu, vì trong thực tế, nhiều hình phạt dù khắc nghiệt nhất cũng khó có thể được thi hành hiệu quả.
Thống đốc Florida Ron DeSantis (Ảnh: Rebecca S. Gratz for The Washington Post via Getty Images)
Dưới đây là một cái nhìn về các điều khoản chính của luật SB 1718 và những ảnh hưởng có thể tác động đến nền kinh tế của Florida.
1/ Yêu cầu xác minh điện tử (E-Verify requirements)
Luật nói gì:
Để trấn áp các công ty tuyển dụng nhân công không có giấy tờ, SB 1718 yêu cầu các chủ nhân công ty tư nhân có từ 25 nhân viên trở lên thì việc tuyển dụng nhân viên mới phải sử dụng
E-Verify, cơ sở thông tin dữ liệu trực tuyến liên bang mà chủ nhân sử dụng để xác nhận xem coi người đó có hội đủ điều kiện để làm việc tại Hoa Kỳ hay không.
Những tác động tiềm ẩn là gì:
Những người ủng hộ việc kinh doanh trên toàn tiểu bang đang bày tỏ sự lo lắng. Hãng tin
NPR ngày 30/5/2023 cho biết, Samuel Vilchez Santiago, giám đốc chi nhánh Florida của Liên minh Nhập cư Kinh doanh Hoa Kỳ (American Business Immigration Coalition), một nhóm vận động cải cách nhập cư mang lại lợi ích cho các công ty, nói rằng sự thay đổi này có thể sẽ tạo ra tác động đáng kể đến lĩnh vực nông nghiệp, xây dựng và khách sạn của tiểu bang.
Vilchez cho biết:
"Đây là những ngành nghề mà người nhập cư chiếm đại đa số; và việc không cho phép các công ty sử dụng những nhân công này sẽ có tác động thực sự lớn đến nền kinh tế của chúng ta và khả năng tạo thêm việc làm của tiểu bang". Đây thật sự là một vấn đề lớn đối với Florida, nơi mà ngay thời điểm hiện tại đang xảy ra tình trạng thiếu lao động tràn lan và tỷ lệ thất nghiệp thấp, chỉ 2,6% trong tháng 4/ 2023.
Viện Chính sách Florida, một tổ chức nghiên cứu chính sách phi lợi nhuận, ước tính nếu không sử dụng người lao động không có giấy tờ hợp pháp, các ngành sử dụng nhiều công nhân nhất của tiểu bang sẽ bị mất 10% lực lượng lao động và tiền lương mà họ đóng góp. Điều đó có thể dẫn đến việc cắt giảm 12,6 tỷ USD GDP của Florida trong một năm, khoảng 1.1%, do đó sẽ cắt giảm khả năng chi tiêu của người dân và giảm mức thu thuế của tiểu bang và các địa phương.
Ở thời điểm hiện tại, trên mạng xã hội đã xuất hiện nhiều video clip cho thấy hình ảnh những công trường xây dựng đang bỏ trống và những cánh đồng hoang phế không người thu hoạch khiến cho rau quả bị hư thối. Theo những người kể thuật chuyện trong video, nhiều nhân công nhập cư đã không dám đến những địa điểm này vì sợ các yêu cầu
E-Verify của dự luật mới.
"Chúng tôi đã nghe từ rất nhiều gia đình với rất nhiều câu hỏi", Evelyn Wiese, luật sư tranh tụng của Tổ chức Người Mỹ vì Công lý cho Người nhập cư (
Americans for Immigrant Justice), nói với
NPR.
"Vấn đề đối với những loại luật này là chúng tấn công mọi người theo nhiều cách khác nhau. Và bởi vì chúng thường rất không rõ ràng khi mới được ban hành, nên sẽ thực sự gây ra mức độ sợ hãi rất lớn".
2/ Thực thi quy chế tuyển dụng
Luật nói gì:
Cơ quan Cơ hội Kinh tế (Department of Economic Opportunity – DEO) của Florida sẽ chịu trách nhiệm thực thi yêu cầu Xác minh Điện tử (E-Verify) này. DeSantis đã đề xuất các hình phạt khắc nghiệt mới đối với những chủ nhân nào vi phạm. Trang web của Thống đốc nhấn mạnh rằng, những người sử dụng nhân công không áp dụng E-Verify sẽ bị phạt 1,000 USD/một ngày; và đối với người lao động, việc sử dụng ID giả để xin việc sẽ là một trọng tội.
Những tác động tiềm ẩn là gì:
Nếu xem xét kỹ hơn, sẽ thấy những hình phạt này chỉ áp dụng sau khi chủ nhân không sử dụng cơ sở thông tin dữ liệu 3 lần trở lên trong vòng hai năm. Trong những trường hợp đó,
DEO có thể đình chỉ giấy phép kinh doanh hiện hành cho đến khi chủ nhân cung cấp bằng chứng về việc tuân thủ.
DEO "không có bộ phận thực thi giám sát hiệu quả", theo Viện Chính sách Florida, và việc tạo ra các vị trí mới để giám sát những điều khoản trong luật (SB 1718) sẽ phát sinh thêm các chi phí đáng kể. Viện CATO, một tổ chức nghiên cứu độc lập, nhận thấy rằng một số tiểu bang, trong đó có Arkansas và Arizona, đã thông qua các biện pháp bắt buộc
E-Verify tương tự nhưng cuối cùng khắp nơi cũng
"đã phớt lờ quy định nghiêm ngặt này".
Ở Arizona, người vi phạm luật 2 lần sẽ phải đối mặt với việc bị thu hồi vĩnh viễn giấy phép sử dụng nhân công tại địa điểm vi phạm bị phát hiện, và về nguyên tắc, coi như công ty sẽ bị đóng cửa vĩnh viễn. Nhưng kể từ năm 2015, bảy năm sau khi
E-Verify trở thành một diều kiện bắt buộc vào năm 2008, các công tố viên chỉ buộc tội có 3 công ty, theo khảo sát của Viện CATO.
Nghiên cứu của CATO cũng cho thấy, yêu cầu
E-Verify thường không đạt được những gì mà giới nhà lập pháp đề ra: không làm giảm đáng kể việc sử dụng nhân công trái phép cũng như không ngăn chặn việc di dân nhập cư bất hợp pháp. Một lý do là những người không có giấy tờ thường
"làm chui" để tránh dính rắc rối. Một lý do khác là
E-Verify không khớp với hồ sơ tử vong, vì vậy một số người có thể đánh lừa hệ thống bằng cách sử dụng số An sinh Xã hội của người đã chết.
Những người nhập cư từ Cuba chuẩn bị được đưa đến cơ quan Hải quan địa phương để được xét cấp di trú ở Marathon, Florida, ngày 5/1/2023 (Ảnh: Joe Raedle/Getty Images)
3/ Định nghĩa lại vấn đề buôn lậu người
Luật nói gì:
Theo luật mới, một người A chở vào Florida một ai đó (B) mà họ biết (hoặc lẽ ra phải biết), trong khi B lại là một đối tượng nhập cư chưa được chính phủ
"kiểm tra" ("inspected"), thì A có thể bị buộc tội buôn lậu người. Một người bị phát hiện chở ít hơn năm người nhập cư trong lần vi phạm đầu tiên có thể bị buộc tội nghiêm trọng cấp độ 3. Họ có thể bị kết án 5 năm tù hoặc nộp phạt 5,000 USD cho mỗi tội danh, với các hình phạt tăng lên đáng kể cho lần vi phạm tiếp theo hoặc vận chuyển nhiều người hơn hoặc trong số đó có trẻ em.
Những tác động tiềm ẩn là gì:
Luật sư Evelyn Wiese nhận định, điều khoản này là một trong những điều khoản gây tranh cãi gay gắt nhất và có thể đối mặt những thách thức pháp lý mạnh mẽ vì nó được thể hiện bằng
"ngôn ngữ quá kém" ("it’s so poorly written"). Bà nói:
"Là một người hành nghề luật di trú trong nhiều năm, tôi không hiểu chính xác ý nghĩa của chữ "được kiểm tra" ("inspected") trong luật này là cái quái gì?".
Wiese lưu ý rằng, giới nhà lập pháp Cộng hòa đã không định nghĩa được thuật ngữ này trong SB 1718 và nó đi chệch khỏi luật nhập cư liên bang. Evelyn Wiese nhấn mạnh, nếu không làm rõ, họ đang tạo ra một tình huống có thể dẫn đến việc hàng chục ngàn người bị bắt và có thể bị giam giữ tùy tiện.
Viện Chính sách Florida ước tính khoảng 130,000 công dân Hoa Kỳ ở Florida đã kết hôn với những người nhập cư không có giấy tờ. Có thể hình dung rằng, theo luật mới, người phối ngẫu sinh ra ở Hoa Kỳ khi đi du lịch từ bên ngoài tiểu bang có thể bị buộc tội nghiêm trọng cấp độ 3 vì chở chồng hoặc vợ của họ vào Florida. Tương tự, những công nhân nông trại đi du lịch cùng nhau hoặc cùng gia đình cũng có thể bị phạt!
