Câu chuyện của Thích Kha được nhiều cư dân mạng chia sẻ trên các diễn đàn trực tuyến như minh chứng bi kịch của "bạo lực thành tích".
Sinh năm 1976 tại tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc), Thích Kha từng được ngưỡng mộ như thần đồng và là niềm tự hào của gia đ́nh và xóm làng.
Từ nhỏ, anh nổi bật với trí tuệ vượt trội, luôn dẫn đầu trong các kỳ thi. Sự thông minh ấy giúp Thích Kha đỗ vào Đại học Thanh Hoa với 636 điểm - một thành tích không nhiều người đạt được.
Thế nhưng, tuổi thơ của Thích Kha không hề b́nh yên. Sinh ra trong gia đ́nh lao động b́nh thường tại thành phố Tương Đàm, tỉnh Hồ Nam (Trung Quốc), cậu bé không có xuất phát điểm đặc biệt, nhưng cha mẹ Thích Kha đặt vào con kỳ vọng khổng lồ.
Ngay từ tiểu học, mọi sinh hoạt của Thích Kha đều bị lập tŕnh: Học gần như cả ngày, không chơi đùa, không xem phim hoạt h́nh, không kết bạn. Mọi hoạt động “không phục vụ thành tích” đều bị loại bỏ. Giáo viên từng bày tỏ lo ngại về tính cách khép kín, dễ cô lập của cậu bé nhưng cha mẹ Thích Kha không mấy quan tâm. Trong mắt họ, điểm số mới là thước đo của thành công.

Dù tốt nghiệp Đại học Thanh Hoa với thành tích xuất sắc nhưng Thích Kha lại thiếu những kỹ năng cơ bản để thích nghi với đời sống thực tế, dẫn đến loạt bi kịch. (Ảnh: Baidu)
Nếu nh́n bề ngoài, cách giáo dục này có vẻ mang lại hiệu quả. Thích Kha thông minh, học giỏi, thành tích nổi bật. Nhưng khi nam sinh bước vào môi trường rộng lớn hơn, mọi hạn chế lại bộc lộ rơ.
Tại Thanh Hoa, anh nhận ra xung quanh ḿnh là những bạn học không chỉ xuất sắc về học lực mà c̣n biết giao tiếp, làm việc nhóm và thích nghi với áp lực. Thiếu những kỹ năng xă hội cơ bản, Thích Kha dần cảm thấy ḿnh yếu kém, lạc lơng. Sự thu ḿnh và cô lập bắt đầu h́nh thành.
X
Sau khi tốt nghiệp, Thích Kha vào làm tại Viện Vật lư năng lượng cao thuộc Viện Khoa học Trung Quốc. Đây là bước khởi đầu lư tưởng cho mọi tài năng muốn phát triển sự nghiệp.
Thực tế không như mơ: Môi trường công sở đ̣i hỏi kỹ năng giao tiếp, phối hợp, khả năng tŕnh bày quan điểm - những thứ Thích Kha chưa từng được học. Không thể thích nghi, anh nhanh chóng bị đánh giá là “không phù hợp”, dần bị bỏ lại và bị sa thải.
Thất bại đầu đời kéo theo nhiều biến cố khác. Thích Kha thử sức với nhiều công việc tay chân, từ phát tờ rơi, làm công nhân đến khuân vác ở công trường nhưng tất cả đều không kéo dài quá vài tuần. Với một người được bao bọc từ bé, việc thích nghi với áp lực thực tế quá khó khăn.
Cuối cùng, Thích Kha phải quay về quê sống phụ thuộc vào cha mẹ, mang theo chứng trầm cảm kéo dài hơn một thập kỷ. Hiện nay, ở tuổi gần 50, anh vẫn chưa thể ổn định sự nghiệp, nhiều lần thử sức với các công việc khác nhau nhưng đều thất bại.
Câu chuyện của Thích Kha vẫn được cư dân mạng Trung Quốc chia sẻ rộng răi. Một thần đồng từng bước vào ngôi trường danh giá bậc nhất Trung Quốc nhưng cuối cùng lại không thể tự lập trong xă hội hiện đại. Anh có kiến thức nhưng thiếu kỹ năng sống cơ bản.
Nguyên nhân không hoàn toàn thuộc về Thích Kha mà bắt đầu từ cách giáo dục cực đoan của cha mẹ. Họ đặt toàn bộ cuộc đời con vào thành tích học tập, bỏ qua nhu cầu sống tự nhiên và học hỏi kỹ năng xă hội của trẻ. Khi Thích Kha vấp ngă, anh không có hành trang để đứng dậy.
Các chuyên gia giáo dục Trung Quốc cảnh báo rằng việc quá tập trung vào thành tích học tập mà bỏ qua giáo dục kỹ năng sống có thể tạo ra những hệ lụy lâu dài. Trẻ em không chỉ cần kiến thức mà c̣n cần khả năng giao tiếp, làm việc nhóm, quản lư cảm xúc, ra quyết định và thích nghi với môi trường xă hội. Thiếu những kỹ năng này, trẻ dù xuất sắc đến đâu cũng khó thành công trong đời thực.
VietBF@sưu tập