Pháp luật Hoa Kỳ cho phép mọi công dân có quyền sử dụng các loại súng. Theo số liệu thống kê th́ hiện nay có rất nhiều người Mỹ đang sử dụng quyền này của họ.
Năm 2008, có 42% số người được điều tra thừa nhận họ có cất giữ súng trong nhà trong khi con số này năm 1999 chỉ có 36%. Trong số những người sử dụng súng, 58 % sở hữu súng lục, 63% sở hữu súng shotgun và 59% sử dụng súng trường.
So với các con số trên, số liệu từ các cửa hàng bán súng lại có một chút khác biệt. Theo Hiệp hội bắn súng thể thao quốc gia, 1/3 số lượng súng bán ra là súng lục ( gồm cả súng lục ổ quay và súng lục thường), một phần ba là súng trường và shotgun, một phần ba doanh số c̣n lại là dành cho các loại đạn dược.
Đáng tiếc những con số này không thống kê được rơ ràng từng loại súng mà người Mỹ đang sử dụng.
Năm loại súng phổ biến nhất được nêu trong bài viết được dựa theo nhiều nguồn thống kê khác nhau như dữ liệu từ các nhà sản xuất, thông tin từ các diễn đàn của người đam mê súng ống.
Các loại súng thống kê được được chia thành năm loại: Súng nạp đạn từ ṇng, súng shotgun, súng trường, súng lục ổ quay và súng lục thông thường. Các loại súng máy tự động rất hiếm được sử dụng vào mục đích dân sự v́ điều kiện cho phép rất ngặt nghèo.
Tranh biếm họa về luật cho phép sử dụng súng ống của Hoa Kỳ.
1. Súng hỏa mai Thompson/Center Arms Encore
Súng hỏa mai (muzzleloader) thường được nạp đạn và thuốc phóng dạng rời qua đầu ṇng súng thay v́ qua buồng đạn như các loại súng hiện đại khác.
Một khẩu súng nổi tiếng khác có thể giúp bạn dễ dàng h́nh dung ra kiểu nạp đạn này là khẩu Springfield M1855 sử dụng trong nội chiến Hoa Kỳ.
Quy tŕnh lên đạn của súng hỏa mai kiểu cổ (muzzleloader):
1. Lấy lượng thuốc đạn thích hợp;
2. Đổ thuốc đạn vào ṇng súng;
3. Đặt đạn và miếng đệm vào ṇng súng;
4. Nhồi đạn vào ṇng súng bằng vật nặng;
5. Lấy que nhồi đạn;
6. Dùng que thông ṇng nhồi đạn;
7. Nhồi đạn và thuốc vào đúng vị trí;
8. Làm sạch lỗ thoát khí đạn bằng kim;
9. Riêng đối với súng hỏa mai sử dụng c̣ dạng điểu đầu, đổ thuốc vào ngăn thuốc đạn và đóng nắp;
10. Riêng đối với súng hỏa mai sử dụng c̣ kiểu quẹt, đặt nắp lên ng̣i dẫn hỏa và sẵn sàng bắn.
Quy tŕnh lên đạn súng hỏa mai hiện đại (Inline Muzzleloader):
1. Chùi sạch ṇng súng;
2. Mở buồng đạn và đặt hạt nổ vào;
3. Đóng buồng đạn;
4. Bóp c̣ súng để làm sạch buồng đạn
5. Nạp thuốc đạn dạng bột hay viên;
6. Nhồi đầu đạn vào ṇng súng;
7. Đẩy đạn vào ṇng súng bằng dụng cụ;
8. Sử dụng que thông ṇng để nhồi đạn hoàn toàn vào vị trí;
9. Mở buồng đạn;
10. Nạp thêm hạt nổ;
11. Đóng buồng đạn và sẵn sàng bắn.
Hiện đại hơn một chút so với súng hỏa mai (chỉ bắn được một viên, sau đó lại phải nạp viên đạn khác vào) là các loại súng có khả năng nạp được nhiều viên đạn từ hộp tiếp đạn lên ṇng (Repeater).
Một số loại repeater đời đầu sử dụng cách nạp đạn kiểu đ̣n bẩy (lever-action) như khẩu Spencer hay súng trường Henry đă thay thế hoàn toàn súng kiểu nạp đạn từ ṇng vào cuối thế kỷ 18.
Đến lượt ḿnh, đến giai đoạn Chiến tranh thế giới thứ nhất, kiểu súng này lại bị thay thế bằng loại hiện đại hơn là súng sử dụng cách nạp đạn kiểu chốt (bolt-action) như các khẩu Lee Enfield của Anh, Mosin-Nagant của Nga hay K98 của Đức.
Thường th́ những loại súng như súng hỏa mai hay súng trường sử dụng cơ chế lên đạn kiểu đ̣n bẩy chỉ xuất hiện trong tay những nhà sưu tầm súng hay các tay chơi đồ cổ, tuy nhiên, với cách sử dụng đơn giản, thích hợp với việc săn bắn, các loại súng hỏa mai hiện đại cũng được người Mỹ khá ưa chuộng.
Súng hỏa mai Thompson/Center Arms Encore.
Vị trí của ng̣i nổ quyết định độ hiện đại của súng hỏa mai.
Trong súng hỏa mai loại Inline-muzzleloader, ng̣i nổ được đặt thẳng với trục của khối thuốc phóng, quá tŕnh điểm hỏa sẽ hiệu quả hơn và đầu đạn sẽ thu được nhiều năng lượng hơn.
Thêm nữa, hệ thống bố trí ng̣i nổ này sẽ khiến ng̣i không bị tiếp xúc với các tác nhân môi trường khiến người bắn không phải luôn lo lắng về việc giữ ng̣i nổ không bị ướt.
Súng Thompson/Center Arms Encore được sử dụng rất phổ biến trong các hoạt động săn bắn tại Mỹ.
Súng hỏa mai Thompson/Center Arms là loại súng hỏa mai thuộc loại hiện đại nhất với kiểu bố trí ng̣i nổ ngay sau khối thuốc phóng.
Rất nhiều thợ săn và xạ thủ súng thể thao coi khẩu Encore 209x50 Magnum là khẩu súng hỏa mai tốt nhất hiện nay. Khẩu súng này có ṇng súng dài 66 cm và có thể giúp sơ tốc đầu đạn đạt 671 m/giây, giúp súng có tầm bắn hiệu quả lên tới 183 mét.
Marilyn Monroe chụp ảnh với một khẩu súng blunderbuss.
2. Shotgun Remington M870
Shotgun là loại súng sử dụng ṇng trơn thay v́ có ṇng xẻ rănh khương tuyến như súng trường. Thiết kế này giúp cho súng có thể bắn rất nhiều loại đạn như đạn nhiều đầu (c̣n gọi là đạn “hoa cải”) gồm các viên bi ch́ đường kính từ 5-9 mm (buckshot), 2-5 mm (birdshot) hay loại đạn với một đầu đạn duy nhất (slug).
Các loại đạn buckshot, birdshot có sức sát thương rất khủng khiếp ở tầm gần v́ chúng được bắn ra dưới dạng chùm. Loại đạn slug ở tầm gần cũng có thể được dùng để đối phó với các mục tiêu mặc áo chống đạn v́ tuy đạn không xuyên qua áo nhưng động năng cực lớn (do viên đạn khá nặng, khối lượng có thể đến 130g) sẽ khiến đối tượng bị bắn chịu những tổn thương khủng khiếp như găy xương, vỡ nội tạng.
Ngoài ra, do đặc điểm ṇng trơn, shotgun là vũ khí không thể thiếu của cảnh sát chống bạo loạn để bắn các loại đạn phi sát thương như muối vụn hay lựu đạn hơi cay.
Shotgun cổ điển nhất xuất hiện từ thế kỷ 18 sử dụng cơ chế c̣ kiểu đầu chim ( flintlock - điều đầu súng).
C̣ súng kiểu đầu chim được sử dụng trong các loại shotgun cổ.
Loại shotgun ṇng loe, được gọi là blunderbuss là loại súng rất được ưa thích của những người áp tải hàng hóa để chống lại các tên cướp trên các con đường miền viễn Tây.
Cơ chế lên đạn kiểu bơm được áp dụng cho shotgun vào thập niên 1980 đă đưa loại vũ khí này lên một tầm cao mới. Loại shotgun này có một hộp tiếp đạn h́nh ống ngay phía dưới ṇng súng có thể chứa đến 6 - 7 viên đạn. Người sử dụng chỉ cần kéo cho phần tay cầm phía trước súng về phía sau và nhả ra để đưa đạn lên ṇng.
Remington Model 870, khẩu Shotgun phổ biến nhất thế giới hiện nay.
Khẩu Remington M870 được sản xuất từ năm 1950 và đă trở thành khẩu shotgun được bán chạy nhất trong lịch sử. Khoảng 10 triệu khẩu M870 đă được đưa từ dây chuyển của Remington tới tay các thợ săn, vận động viên bắn súng thể thao, các nhân viên an ninh và binh lính.
Với thân súng được cán từ thép nguyên miếng, khẩu Remington M870 được đánh giá là cực kỳ bền ngay cả trong các môi trường khắc nghiệt nhất.
3. Súng lục ổ quay Smith & Wesson Model 10
Khi tưởng tượng về súng, h́nh ảnh thường thấy nhất có lẽ là khẩu súng lục ổ quay (revolver). Lư do rất đơn giản: Ngay từ đầu thế kỷ 19, hàng triệu khẩu súng loại này đă được sử dụng bởi rất nhiều người như những người khai hoang, cảnh sát, quân đội, và tất nhiên là cả tội phạm.
Qua nhiều năm, thiết kế ban đầu của súng lục ổ quay có rất ít thay đổi. Chúng có một ổ đạn h́nh trụ với nhiều lỗ để chứa đạn. Khi c̣ súng được kéo, ổ súng quay quanh trục và lần lượt từng lỗ chứa đạn được đặt vào vị trí thẳng hàng với ṇng súng.
Trong bản
single-action, người bắn phải tự tay kéo búa gơ về phía sau trước khi bắn. Trong bản
double-action, thao tác kéo c̣ súng ngoài việc làm ổ đạn quay th́ nó cũng đồng thời kéo búa gơ vào vị trí chuẩn bị đập vào hạt đạn.
Samuel Colt là người đă đưa khẩu súng lục ổ quay trở thành phổ biến. Trong nội chiến Mỹ, công ty của ông đă sản xuất hơn 100.000 khẩu súng lục ổ quay, gồm hai bản M1860 Army Colt và M1861 Navy Colt, bán cho cả hai phe liên bang miền Bắc và liên minh miền Nam.
Sau chiến tranh, khẩu Colt Peacemaker (thường nổi tiếng hơn với tên Colt M1873) trở thành biểu tượng của cuộc sống quân ngũ nơi mặt trận, cao bồi viễn Tây hay các tay súng tự do.
Thậm chí, trong tiếng Việt, từ “súng lục” vốn được dùng rộng răi để gọi tất cả các loại súng ngắn cũng bắt nguồn từ khẩu Colt với ổ đạn 6 viên này.
Súng lục ổ quay Smith & Wesson Model 10 đă trở thành biểu tượng của rất nhiều lực lượng vũ trang trên nước Mỹ.
Trước sự thành công của Colt, các công ty sản xuất vũ khí khác cũng nhanh chóng bước vào cuộc chơi như Remington, Smith & Wesson.
Tuy nhiên, chỉ có Smith & Wesson đă làm cho loại súng này bước lên một tầm cao mới. Bắt đầu sản xuất súng lục ổ quay từ năm 1857, đến năm 1899, khẩu Smith & Wesson Model 10 đă làm hăng súng trở nên nổi tiếng hơn bao giờ hết.
Súng c̣n được biết đến với tên Military and Police Model (mẫu dành cho quân đội, cảnh sát) và sử dụng cỡ đạn 9,65 mm (.38) với ṇng súng dài 101 mm, Các mẫu với kích cỡ nhỏ hơn dựa trên Model 10, được gọi là J-frame cũng được sản xuất bắt đầu từ năm 1950.
Ngày nay, công ty Smith & Wesson vẫn là nhà sản xuất súng lục ổ quay lớn nhất thế giới. Năm 2007, hăng đă sản xuất 196.225 khẩu súng và một nửa trong số đó là khẩu Smith & Wesson Model 10.
Một mẫu súng J-Frame, phiên bản thu nhỏ và hiện đại hóa của khẩu Model 10.
Mẫu súng Colt M1911 được sử dụng vào thời điểm năm 1912.
4. Colt M1911
Dù những khẩu súng lục ổ quay hoạt động khá hiệu quả, tuy nhiên quân đội và những người đam mê súng ống không chỉ cần có vậy. Ít nhất họ cần 2 thứ mà một khẩu súng lục ổ quay không thể đáp ứng: Tốc độ thay đạn nhanh và khả năng mang số lượng lớn đạn.
Chính v́ thế, các nhà thiết kế đă cho ra đời súng lục bán tự động để giải quyết cả 2 yêu cầu trên. Một khẩu súng lục bán tự động (pistol) có cơ chế bắn bán tự động và hộp tiếp đạn nạp từ phía tay cầm.
Loại súng này thường nhỏ và nhẹ hơn súng lục ổ quay. Khi bắn súng lục bán tự động, một phần năng lượng của khí thuốc được sử dụng để đẩy vỏ đạn cũ ra ngoài và nạp viên đạn mới lên ṇng.
Hộp tiếp đạn của súng lục bán tự động ban đầu có khả năng mang theo 7-9 viên đạn, thậm chí, các khẩu súng lục hiện đại c̣n có khả năng mang 17, 19, 33 hay đến 48 viên như loại VAG-73 của Liên Xô. (>> chi tiết)
Rất nhiều khẩu súng lục bán tự động đời đầu của Mỹ sử dụng cỡ đạn 9,65 mm (.38), tuy nhiên trên chiến trường, loại đạn này bị các sĩ quan phàn nàn là quá yếu.
Chính v́ điều này, John Browning, một thợ làm súng nỏi tiếng đă thiết kế cỡ đạn mới: 11,43 mm (.45). Cỡ đạn này sau đă trở thành cỡ đạn tiêu chuẩn của súng lục Mỹ. Loại súng do Browning thiết kế cùng cỡ đạn mới có hộp tiếp đạn chứa 7 viên đạn, có khả năng hoạt động hoàn hảo trong mọi điều kiện.
Quân đội Mỹ tiếp nhận loại súng này vào năm 1911 và đặt tên là M1911. Khẩu súng này sau đó đă phục vụ hơn 80 năm trong quân đội Mỹ trước khi được thay bằng khẩu Beretta 9mm vào thập kỷ 90.
Colt M1911 trong quân đội Mỹ.
Mặc dù đă bị loại khỏi trang bị tiêu chuẩn của quân đội Mỹ, khẩu M1911 vẫn được sử dụng rất phổ biến trong môi trường dân sự.
Một số công ty vẫn sản xuất các phiên bản hiện đại hóa của khẩu súng này và vẫn bán chạy. Với nhiều người sử dụng, trong các loại súng lục, M1911 là loại tốt nhất, thậm chí là tốt nhất trong các loại súng.
5. Súng trường bán tự động Bushmaster AR-15
Khẩu AR-15 là một khẩu súng trường gây khá nhiều tranh căi. Rất nhiều người nhầm lẫn hai chữ cái AR là viết tắt của “assault rifle”, có nghĩa là súng trường tấn công.
Tuy nhiên, trên thực tế, súng AR-15 là một khẩu súng trường bán tự động, có nghĩa là người sử dụng phải kéo c̣ mỗi khi bắn một viên đạn chứ không thể giữ c̣ để bắn một loạt đạn như các loại súng tự động.
Một khẩu súng trường tấn công thực sự phải có khả năng bắn tự động như súng máy và các loại súng có khả năng này đă bị cấm sử dụng với mục đích dân sự tại Mỹ từ năm 1934.
Hai chữ cái AR thực chất là viết tắt của cụm từ “Armalite Rifle” - súng trường Armalite, theo tên của công ty đă thiết kế ra khẩu súng này vào năm 1950.
Vào thời điểm này, kỹ sư trưởng của Armalite, Eugene Stoner đă được giao nhiệm vụ thiết kế một vũ khí có tính cách mạng, nhẹ hơn và ít giật hơn. Các cố gắng ban đầu đă giúp Stoner phát minh ra súng AR-10, một khẩu súng trường nhẹ hơn 3kg.
Sau đó, quân đội Mỹ đă yêu cầu Armalite thu nhỏ cỡ khẩu AR-10 vào năm 1956, dẫn đến sự ra đời của súng AR-15.
Một số phiên bản thiết kế mẫu của súng trường AR-10.
Tuy nhiên, quân đội vẫn chưa thực sự quan tâm đến AR-15, do đó, ArmaLite đă bán thiết kế AR-10 và AR-15 cho Colt. Colt đă sử dụng thiết kế ban đầu này để sản xuất hàng loạt loại súng mới có tên M16, loại vũ khí đă được sử dụng rộng răi bắt đầu từ chiến tranh Việt Nam.
Các công ty khác, bao gồm cả Bushmaster cũng bắt đầu sản xuất phiên bản dân sự của súng.
Phiên bản AR-15 do Bushmaster sản xuất với tên Predator là một trong những khẩu súng săn được ưa thích nhất ở Mỹ.
Ngày nay, Bushmaster một trong những công ty có sản phẩm dựa trên súng AR-15 bán chạy nhất, trong đó, mẫu Predator là mẫu phổ biến nhất của loại vũ khí này. Khẩu Predator có cỡ đạn 5,56 mm, ṇng súng dài 50,8 cm và được lắp hộp tiếp đạn 5 viên, giúp nó trở thành khẩu súng săn hợp pháp tại hầu hết các bang.
Đây là một khẩu súng được yêu thích của các thợ săn v́ nó rất dễ mang theo và có độ chính xác cao. Ngoài Bushmaster, cũng có rất nhiều công ty sản xuất súng theo mẫu này như DPMS Firearms hay Stag Arms.
An Thái - ĐấtViệt
Các loại súng phổ biến trong xă hội Hoa Kỳ
Games
