Công và tội của ông Đoàn Văn Vươn sẽ được cân nhắc như thế nào trong vụ án giết người?
Kết luận của Thủ tướng Chính phủ về những vấn đề liên quan tới vụ cưỡng chế Tiên Lăng vào 10/2/ 2012 vừa qua đă đưa vụ việc Đoàn Văn Vươn bước vào một giai đoạn mới. Điều mà dư luận băn khoăn hiện nay là công lao và tội trạng của ông Vươn sẽ được cân nhắc như thế nào trong vụ án h́nh sự này.
Đoàn Văn Vươn- người đánh bạc với trời
Cách đây gần 20 năm, Đoàn Văn Vươn cùng đại gia đ́nh của ḿnh đă có một quyết định “to gan lớn mật”, đó là đắp đê lấn biển làm kinh tế. Nói về mảnh đầm hiện tại nhà ông Vươn trước khi được cải tạo, ông Lê Đức Đọ, xóm Chùa Trên, xă Vinh Quang, Tiên Lăng nói rằng:
Nh́n biển Quang Vinh từ đê quốc gia chỉ là một mặt nước mênh mông, nước phù sa đục ngầu. Từng đợt sóng biển “quất” vào bờ khiến những tảng đá kè chân đê phải trôi ra ngoài. Mỗi mùa băo lũ về, những ngư dân ở đây “khiếp vía”, đàn ông phải lo t́m nơi neo đậu tàu thuyền, chằng chống nhà cửa, đàn bà lo dắt trẻ con, người già, gánh gồng lương thực vào sâu bên trong tránh băo.

Khu vực đầm nuôi trồng thủy sản nhà ông Vươn trước khi được cải tạo (ảnh Ngọc Khánh)
Theo lời kể của bà Thương, vợ ông Vươn, để có được khu dầm nuôi trồng thủy sản như hiện tại, gia đ́nh bà đă phải kiêm tŕ bám trụ với “thủy tặc” trong suốt 5 năm liền. Nguyên tắc của việc lấn biển là đắp đê chắn sóng, bởi v́ khi không bị nước biển xâm nhập hàng ngày th́ những lớp bùn non ven biển sẽ dần được bồi đắp. Hiểu được điều này, mỗi ngày, ông đă phải thuê hàng chục nhân công chỉ chuyên đắp đê chắn sóng.
Nếu sóng yên bể lặng th́ mỗi ngày đắp được 1 khối đê, nhưng 1 khối ấy có giữ được không phải chờ qua đêm. Đêm nào triều thấp, th́ c̣n lại 7/10, triều dữ chỉ được 3 phần. Đó là c̣n chưa kể tới những lúc nhà ông Vươn đă phải bán đất đai, nhà cửa, vay mượn anh em, họ hàng để có tiền mua đá từ Thanh Hóa kè đê.
Cũng chính từ việc xây dựng đầm phá này mà ông Vươn đă giải quyết công ăn việc làm cho hàng trăm nông dân ở những vùng lân cận trọng lúc nông nhàn.

Khu vực đầm nuôi trồng thủy sản nhà ông Vươn hiện nay (ảnh Ngọc Khánh)
Nói về những khó khăn của việc lấn biển của những nông dân Tiên Lăng, Nguyên Bí thư Đoàn Huy Thành khẳng định, lấn biển là cực kỳ khó khăn, khi đó cái sống cái chết dễ như trở bàn tay. Sóng vỗ kinh khủng lắm, một trận sóng vỗ là không c̣n ǵ hết. Cho nên, lấn biển là một việc đáng khen, đáng nể phục.
Thiếu tướng Huỳnh Đắc Hương bùi ngùi nhớ lại: "Cách đây khoảng 15 năm, tôi đă có mặt tại đầm do gia đ́nh Đoàn Văn Vươn khai phá. Tôi thực sự ấn tượng bởi sức người đă thực sự khuất phục được thiên nhiên. Tôi c̣n nhớ, người dân địa phương ca ngợi với tôi rằng: gia tộc nhà Đoàn Văn Vươn mất khoảng 5 năm mới làm được công tŕnh này. Và từng khoanh đất thấm đẫm mồ hô và cả máu. Con gái của Vươn mất mạng trên chính mảnh đất này".
Ông Vũ Ngọc Nham, Đảng viên, từng là trợ lư tham mưu tại Sư đoàn 320 nói với phóng viên báo Giáo dục Việt Nam: "Tôi đă từng nói với chủ tịch xă Vinh Quang rằng, giá như khi Vươn quai đê lấn biển mà các anh có mặt đông như thế này để giúp đỡ người ta, cũng là giúp đỡ nhân dân trên chính mảnh đất này th́ tốt biết bao".

Ông Vũ Ngọc Nham
“Công tội phân minh”
Như báo điện tử Giáo dục Việt Nam đă đưa tin, trong cuộc cưỡng chế đầm nuôi trồng thủy sản ở Tiên Lăng vào 5/1/2012, ông Đoàn Văn Quư cùng một số đối tượng đă dùng súng hoa cải bắn làm bị thương 6 cán bộ, chiến sĩ công an, bộ đội thuộc đoàn cưỡng chế. Thông tin từ cơ quan điều tra, ông Đoàn Văn Vươn và các đối tượng trên đă có sự bàn bạc và cài ḿn tự chế xung quanh căn nhà nhằm ngăn cản lực lượng chức năng.

h́nh ảnh Đoàn Văn Vươn trong trại giam
V́ thế, theo ư kiến rất nhiều luật sư, không thể phủ nhận công lao trong việc khai hoang, lấn biển của ông Đoàn Văn Vươn, nhưng rất khó thay đổi tội danh của ông này trong bản án giết người. Luật sư Phạm Thanh B́nh nhận định, vào thời điểm xảy ra sự việc chưa có kết luận của cơ quan có thẩm quyền về việc tổ chức cưỡng chế là sai. Lực lượng cưỡng chế cũng không biết ḿnh đang thực hiện một quyết định sai trái, họ chỉ thừa hành nhiệm vụ được giao.
Các bị can khi thực hiện hành vi chống trả lực lượng cưỡng chế cũng không ư thức được hành vi mà ḿnh thực hiện là chống lại hành vi sai luật của lực lượng cưỡng chế mà chỉ đơn thuần là phản kháng v́ uất ức. Mặt khác, việc dùng súng hoa cải bắn trả lực lượng cưỡng chế... là hành vi nguy hiểm cho xă hội, là hành vi khách quan của tội giết người nên hành vi đó vẫn bị coi là phạm tội và sẽ được xem xét cùng với t́nh tiết giảm nhẹ.

Luật sư Phạm Thanh B́nh
Theo thông tin từ chính quyền địa phương, trong quá tŕnh tiến hành vây đắp bờ và khai thác đầm, Đoàn Văn Vươn nhiều lần chặt phá rừng pḥng hộ và bị Ban quản lư dự án Vinh Quang 2 nhiều lần lập biên bản, ra thông báo yêu cầu dừng chặt, phá rừng. Đến ngày 28-11-2001, ông Đoàn Văn Vươn chặt phá tổng cộng 27 ha. Pḥng Nông nghiệp huyện Tiên Lăng thống nhất vớiUBND xă Vinh Quang mời Chi cục Kiểm lâm thành phố về kiểm tra lại toàn bộ số cây Đoàn Văn Vươn đă chặt phá; đồng thời, đề nghị UBND huyện Tiên Lăng thu hồi và quản lư phương tiện đắp đầm nếu vẫn tiếp tục vi phạm.
Trong văn bản Kết luận của Thủ tướng Chính phủ, trong thời gian tới, “…cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án “giết người và chống người thi hành công vụ” ra xét xử công khai, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật”. Đồng thời, các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét t́nh tiết giảm nhẹ đối với bị cáo do các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lăng”.
GDVN